Piano baten gainean (IV): Keith Jarrett, Ithaka urrutiegi dago.

Edozein gauza entzun ahal izan duzue Keith Jarrett piano jotzaileari buruz: Pianoaren filosofoa deitu izan diote, maisuen maisua ere bai, entzulearengan ez duela pentsatzen, are gehiago, publikoa ez dela berarentzat esistitzen... Lizuna ere deitu izan dio zenbait txizepelek pianoan hartzen dituen jarrera eta oihuen tankera sexuala dela eta. Zakarra (*) dela ere entzungo zenuten, akaso. Keith Jarretek dio isiltasuna behar dugula geure burua aurkitzeko eta isiltasunetik abiatzen dela bera musika egiteko orduan.

Keith Jarrett musikaren sekretuaren jabe da; berdin sorginduko zaitu “Goldberg” bariazioekin, Shostakovitx-ekin edo ia ordu erdiko zuzeneko inprobisazio batekin. Ondo irakurri duzue, bai: hogeitabost minutu baino gehiagoko inprobisazioa, hasiera(k), garapena(k) eta klimaxa(k) dituena.

Esan izan da Jarretten inprobisatzeko bidea luzea eta bihurgunez eta tolesduraz betetakoa dela eta horrela ematen duela denbora mamira heldu aurretik: itzulinguruka, joan-etorrika. 1999 urtean “neke kronikoaren sindromea” diagnostikatu zioten eta urteak eman zituen kontzerturik eman gabe eta diskorik grabatu gabe. Duela gutxi emandako elkarrizketa batean (**) aitortu du orain oso bestela jokatzen duela eta saiatzen dela abestiaren muinera ahalik eta arinen heltzen, iritsi baino lehen nekatuko den beldur; ez dituela gustuko lehengo sarrera luzeak: “Orain pentsatzen dut zerbait egin nahi badut, ahalbait lasterren egin behar dudala, gaizki sentitzen hasi baino lehen” esan du.

Batzuetan Ithaka urrutiegi dago.

(*) Antolatzaileak kamerinorako eskakizun ezinezkoekin estutu ondoren (Pertsiako tapizak, botilaratutako ur marka exotikoak...) Mendizorrotzako entzulegoa bertan behera eserlekuetan utzita, piano aurretik altxatu eta kamerinora egin zuen ihes, argazki baten flasha eta plastikozko edalontzi bat zapaldu zuteneko zarata izan zirela eta. Nik neuk ikusia 1986ko uztailaren 20an, Gasteizko Jazzaldian. Orduko egunkarietako kronika gupidagabea izan zen.

(**) Keith Jarrettek oso elkarrizketa gutxi ematen ditu; horietako batean aurkezten ari zen diskoaren 41 minutuko zatia entzunarazi zien kazetariei hauen galderei erantzun aurretik.