Solas-lagun

Euskaraz aritzeko solas-lagun   

bila Bortziriak, Baztan eta Malerrekan

TTIPI-TTAPA - Zbk. 456 – 2007/10/18

Euskaraz solasteko lagunak behar dira. Horixe da hain zuzen Solas-laguna egitasmoaren gakoa. Hizkuntza bat ikasteko modurik eraginkorrena erabiltzea delako, euskaldun berriei horretarako aukera ematea da Solas-lagunaren helburua. Euskara ikasten ari direnei hizkuntza praktikatzeko aukera eman nahian, euskaraz dakitenei «bertze lagun batzuei euskaraz egoki solasten laguntzeko» deia egin dute Bortzirietan, Baztanen eta Malerrekan. Hala adierazi zuten antolatzaileek joan den urriaren 10ean Beran egindako aurkezpenean. «Euskara ikasten ari direnak erabilerarako pausoa ematea, eta euskaraz solasteko lotsaren muga psikologikoa gainditzea», horiexek egitasmoaren ardatzak, eta baldintza bakarra «euskaraz aritzea». Izan ere, Baztan, Bortziriak eta Malerrekan euskara nekez dakiten 1.827 lagun daude eta horiek euren gaitasuna hobetzeko aukera euskaraz ongi dakitenen esku dago (16.595 lagunek ongi dakite euskaraz). Izen ematea Bortziriak, Malerreka eta Baztango Euskara Mankomunitateetan eta euskaltegietan egin beharko da.

«Hizkuntza bat ez da galtzen, ez dakitenek ikasten ez dutelako, dakitenek erabiltzen dutelako baizik». Artzeren esaldi ospetsua. Bistan da erabilerak egiten duela hizkuntza bat bizi, eta erabiltzen ez den hizkuntzaren patua desagertzea dela. Dena den, hizkuntza ikasten dutenek ere, hizkuntza indarberritu egiten dute. Mintza-laguna, Berba-laguna... Eta gurean Solas-laguna. Euskal Herriko hainbat lekutan martxan paratu ondotik, ailegatu zen Solas-laguna egitasmoa Bortzirietara. Otsailean izan zen hori. Orain, berriz, ikasturte berriarekin batera Baztan eta Malerrekara ailegatu da euskararen mintza praktikak egiteko proiektua. Egitasmoak euskara ikasleei euskal hizktunekin solasteko aukera eman nahi die, hartara, euren irakaskuntza prozesuari bultzada emateko. Bidenabar, euskaldunek aukera izanen dute gizarte osoaren euskalduntze prozesuan eragile aktibo izateko.

Gero eta jende gehiago dira, euskaltegietan izena ematen dutenak, euskara maila hobetu nahi dutelako, herriarekiko edo kulturarekiko lotura sentitu dutelako edo lanagatik. Arrazoi bat edo bertze bat tarteko, eta horiek ere aukera berri bat merezi dutelako Solas-laguna proiektuan parte hartzeko euskal hiztunak behar dira. Izan ere, euskaraz jakin arren, solasteak lotsa ematen die aunitzei eta hori gainditzea ere helburu nagusia da. Horregatik, euskaraz batzuk bertzeek baino gehiago dakitenak taldean biltzea da asmoa. Otsailean Beran bi talde elkartu ziren, eta bakarra Lesakan. Ikasturte berriaren atarian, eskaintza berriro zabalik dago. Mankomunitatea taldeak egiteaz arduratuko litzateke, eta partaideak elkarrekin harremanean jartzeaz. Gainerakoan, taldekideek eurek adostuko lukete zertarako elkartu (mendira joateko, kirola egiteko, kultur ekitaldi batera joateko, kafea hartzeko...). Guttienez astean behin eta ordu batez elkartuko ziratekeen. Horretarako, interesatuek ondoko taulan adierazten den lekuetan eman beharko dute izena.

Mankom

Datuak Baztan, Bortziriak eta Malerrekan

Mankomunitateetako ordezkariek utzi dizkiguten datuen arabera, badago zeregina, eta erdaldunak euskararen mundura erakartzea gure esku ere badago. Baztan, Bortziriak eta Malerrekako datuei erreparatuz gero, euskaraz ongi dakitenen kopuru baxuena Baztanek du, baita euskaraz nekez egiten dutenen eta ez dakitenen kopuru altuena ere; altuena Malerrekan. Baztanen populazioaren %76,7ak ongi daki euskaraz; %14,7ak nekez daki euskaraz; eta gainerako %8,6ak ez daki euskaraz. Zehazki, Baztanen 767 lagunek nekez daki euskaraz, eta 5.510 lagunek ongi. Bortzirietan, euskaraz ongi dakitenen kopurua %81,6koa da; nekez dakitenena %9,9koa; eta ez dakitenena 8,5 puntukoa. 789 lagunek nekez baitakite euskaraz Bortzirietan. Euskaraz ongi dakitenenak, berriz, 6.498 dira.
Portzentajerik baikorrenak Malerrekan topatu ditugu: %86,4ak ongi daki euskaraz (Baztanen baino ia %10 gehiagok); nekez egiten dutenen kopurua %5,3koa da; eta ez dakitenena %8,3koa. Malerrekako 271 lagunek nekez egiten dute euskaraz, eta ongi dakitenak 4.387 dira. Hiru eskualdeko datuak aintzat hartuz, 1.827 lagunek nekez egiten dute euskaraz; eta 16.595ek ongi.
Datuok ikusita, euskara gure hizkuntza delako eta muga guztien gainetik gurea denarekin egin behar dugulako aitzinera.