Mendicute eta Mendikute

josu 1456149891816 Josu | 2006-05-31 00:37
8

Jatorri etimologikoaren inguruan


Betidanik C-rekin idatzi izan dot nere abizena, Mendicute. Horrela irakatsi zidaten ofizialki horrela dudalako. Eta horrela dut aitak horrela zuelako. Eta bere aitak. Eta aitonaren aitak. Horren aurrerakorik ez dut ezagutzen.

Agian aitonaren aitonak edo bere aurrekoek K-z idatziko zuten eta espainolismoak C letra ekarri zion nire birraitonaren abizenari. Ala agian Mendicute C-rekin zen eta euskalduntasun nahiak ekarri dio K azken mendean?

Neri goitik etorri zait Mendicute C letraz idatzita eta ez dakat aldatzeko intentziorik. Berdin zait zeren eragiñez dagon horrela. Frankismoaren inposizioaren emaitzetako bat baldin bada, gera dadila islapen historiko modura, gertatutakoak inoiz ez ahazteko. Memoria historiko gisa. Baina pasa dan astean nere abizenaren jatorria ezagutzen aritu nintzen eta ez zait iruditzen C hori frankismoaren eragiñez dakadanik.



Tolosa inguruan dagoen Mendikute mendiaren inguruan dago informazio gehiena interneten. Soraluzeko Mendikute Dorretxea ere agertzen da hor nonbat. Abizenaren armarria eta historia lortzeko izan nituen, baina ez zitzaidan erraza izan. Armarririk ez nuen lortu, baina nere zalantzak asetu zituen informazioa bai, eta hemen aurkezten dizuet.

Jatorriaren nondik norakoak Koldo Mitxelenaren teoriak argitu dizkit. Izena ikusi eta laster konturatzen gara "Mendicute= mendi+cute" dela, baina "cute" hori nondik datorren ez dugu hain argi ikusten Mendizabal, Mendiluze, Mendiarte edo Mendiguren bezalako abizenekin moduan. "Cute" zer ote den ez dugu jakiten.

Koldo Mitxelenaren esanetan, latinetik eratorria dugu abizenaren zati hori. Latinez "mons acutum"-ek "mendi zorrotza" esan nahi omen du.

Hortaz euskarazko abizena Mendizorrotza behar luke, eta gaztelerazkoak Monteagudo. Mendicute, berriz, euskarazko eta latinezko hitzak elkartuz lortutako abizena dugu. "Mendi" euskaraz eta "cute" latinez, alegia.

Beraz, Mendicute zuzena dela argi geratzen delakoan nago, eta Mendikute K-rekin, Mendicutetik datorrela ondorioztatzen dot. Badirudi lehenago izan zela C-rekin K-rekin baino, eta ez dela C gazteleraren influentzia, baizik eta K euskararena.

Askotan entzun behar izan dot Mendicute abizen euskalduna dela eta hortaz K-rekin idatzi behar dudala. Euskalduntasun itsu horren gainetik nere familiak utzi didana onartzea erabaki izan dot beti. Ez naiz euskaldunagoa sentitzen abizena K-z idaztearren, nere sentimentuak eta ideologiak ez daramatzat abizenean baizik eta buruan eta betez ere bihotzean.

Hala ere, Mendicute idazteagatik españolito deitu nautenak badirudi nere abizenaren lehen ikusira mugatu direla bere historia jakin barik.




Mendicute/Mendicute abizenari buruzko informazio osagarri, kontradiktorio edo dena delakorik baduzu, gustura eskertuko dizut.

Nahikari

Nahikari 2006-06-01 00:32 #1

Abizena AYO daukat. Nire aitak horrela idazten du, nire aititek ere horrela egiten zuen. Hori bai, nire izekoek aldatu dute AIOgatik. Nik egia esan, aita zein aititeren bidea jarraituko dut. Ez naiz euskaldunagoa izango "i"-a jarrita. Euskalduntasuna barruan eramaten da, ez abizenean.

Eibartarrak Zerrendatik hartua

Eibartarrak Zerrendatik hartua 2006-06-06 17:06 #2

Hurrengo mezuak Eibartarrak Zerrendatik hartutakoak dira:<br /><br /><br /><pre>Aupa Josu,<br /><br />Ezer baino lehen esan bihar dut, norberaren izena nola den zehazteko <br />gaitasuna, norberak edo gehienez gurasoek izan beharko luketela, eta ez <br />kanpoko administrazio edo instituzio batek. Zuk Mendicute jartzeko <br />erabakia hartuta badaukazu, hori errespetatu besterik ez daukagu.<br /><br />Baina iritzia galdetzen baduzu, nere ustez garaian garaikoa egin behar <br />da. Eta ez nabil esaten izenak aldatu behar direnik. Gauza bat da izenak <br />aldatzea eta beste bat da grafia moldatzea.<br /><br />Gauza jakina da ertaroan grafia (eta kasu askotan ahoskatzea ere) <br />desberdina erabiltzen zela. Adibidez, 1513an "Eybar" idazten zen, eta <br />auskalo nola ahoskatu. Lehenengo Éibar eta gero Eibar esateagatik ez <br />diogu inori traiziorik egin, izenaren idazkera modernizatu besterik ez <br />da egin.<br /><br />Nolabait esateko, moda kontu bat besterik ez da. Demagun hemendik 200 <br />urtera modak guztiz desberdinak direla eta denok idazten dugula grafia <br />arabiarraz, haien kultura nagusitu delako gurean. Zure oinordekoek <br />jarraituko dute Mendicute "grafia zaharkitua" erabiltzen? Ez dira <br />"*Felipe Juan Froilán de Todos los Santos de Marichalar y de Borbón" <br />izena bezain *anakroniko geldituko? Zuk zure aitonaren estiloko trajea <br />erabiltzen duzu igandetan jantzita? Ba berdin.<br /><br />Eta kontuz! Nik ez dut esaten Mendikute denik Mendicute baino <br />modernoagoa, hori zure erabakia da, zein erropa jantzi nahi dozun <br />bezala. Nik esaten dudana da honelako gauzak ez hartzeko hain larri. <br />Saiatu iturriei traiziorik ez egiten (ez aldatu guztiz abizena) eta <br />momentuan egokiena iruditzen zaizuna egin, konplexurik gabe.<br /><br />Gari<br /><br /><br /><br /><br />Grafiaren eboluzioa da kontua... euskararen kasuan, grafia propio baten <br />sorrera azken mende honetan. Zergatik idazten duzu ergatibo pluralean <br />'aurrekoek' J.A. Mogel batek 'aurrecuac' idatziko lukeen lekuan? Ba <br />ortografiaren eta beste kontu batzuen estandarizazio bat gertatu delako.<br /><br />Izenetan ohiturak ere aldatzen dira, begiratu zure arbasoei ea Josurik <br />dagoen han. Zalantzazkoa. Jesús, Luis Alberto... holakoak estatistikoki <br />probableago.<br /><br />Eta hainbeste atzera jo barik ere, inoren jatorri zehatzetan sartu barik, <br />gutako gehienon arbasoak, duela 200 bat urte, analfabetoak izango ziren <br />gehienak. Ez C eta ez K. Apaizak jarriko zien C bataioarekin elizako <br />liburuetan. Eta Eibar ingurukoak baziren, euskaldun elebakarrak ere izango <br />ziren, seguruenik.<br /><br />Luistxo.<br /><br /><br /><br /><br />-- Hori guztia errejistroko funtzionarixo erdaldunen lojika esotikua goguan<br />hartu barik. <br /> Esate baterako, gizonezkuen izenak -a-z amaitu eziña: Surio (Zuria),<br />Ezquerro (Ezkerra), Zabalo (Zabala) etab.<br /> Edo, "antes de be, siempre eme". Aranceta... Baiña Aramburu. Etab. <br /> Eta zer esanik ez Frantziako estaduan... Jatorrizko Urbieta Ourbiette<br />bihurtzen dauanak bajakak meritua¡<br /><br />Amatiño.<br /><br /><br /><br />Josu, zuk idatzi zeinke zure izena nahi dozun moduan. Eta jakiña, "c" dala<br />"K" baiño grafia zaharragua, baiña uste dot ez dozula aittu zergaittik<br />egitten dan grafia aldakata. Dana daka zer ikusixa euskeraren batze<br />prozesuakin. Historixan zihar hainbat grafixa izan dira, ixa autore<br />bakotxak bat erabilli dau.<br />KOntuan izan bihar dogu, Amatiñok esan daben moduan, Iparraldian eta<br />Hegoaldian beti hizkuntza ofizialetan transkribidu izan dala. Zure abizena<br />(ez dakitt Ipàrraldian daguan, e!) gitxi gorabehera hoaln idatziko leukie:<br />Mendicouté, eta halan da be ez leukie "men" silabia ondo ahoskatuko.<br />Ikusi dozun moduan, hizkuntza batek forma bakarra izan bihar dau berbak,<br />izenak idazteko. Horregaittik proposatzen da.<br />Grafixia gauza arbitrarixua da, persona batzuk erabaigitzen dabena, eta<br />bestiok onartu!<br /><br />Horretarako dagoz Serafin eta Amatiño, guri agintzeko <img alt=":-)" src="http://news.gmane.org/img/smilies/smile.png" /><br />Leire, urgazle izateko pstuletzen<br /><br /><br /><br />Banekixan erantzun interesagarrixak egongo zirala. Eskerrik asko danori.<br />Josu.<br /><br /><br /><br />---Baiña konbentzidu zaittugu? ala Aries burugogorra zara zu be?<br />leire<br /><br /><br />Burugogorra, bai. Zu bezain beste ez izaten saiatzen naiz hala be. ;)<br />Ni konbentzitzen ahaleginetan zabizie, ala? Kontu honekin ez dau merezi.<br /><br />Josu.<br /><br /><br />----Zure mezua irakorritta emoten zeban konformidade billa zebizela, edo<br />behintzat, zure argumentaziñua indrtu nahixan.<br />Baiña hori nere inpresiñua baiño ez da<br />lna<br />Leire<br /><br /><br />Animo Mendicute! Kasorik bez iñori.<br /><br />Euskaltzainburu ohi Jean Haritschelharrek eta gainontzeko kidiak <br />(Zavala, Diharce...) euren izenak euskaldundu arte, gora Mendicutum.<br /><br />Nik be holaxen darabilt nere izena, erdera ederrian, "Sarasua", eta ez <br />Euskaltzaindiak diñuan "Saratsua" euskaldunian.<br /><br />Zerrenda honetako lurker Sarasola Saratsola bihurtu arte, nik neuk be <br />tinko eutsiko detsat neriari! <img alt=":-)" src="http://news.gmane.org/img/smilies/smile.png" /><br /><br />Asier<br /><br /><br />Araolazatarrok ere gure abizena euskarazko grafia arautuan Araolatza <br />idatzi beharko genuke. Juan San Martinek aipatu izan zigun hori behin <br />edo behin, baina berak ez zuen sinatzen Jon Done Martin. "Saratsuak" <br />aipatutako euskaltzainen abizenak (Haritschelhar, Zavala, Diharce) <br />benetan argigarriak dira eta Piarres-ena ere ez da makala: Charritton. <br />Horiek guztiak euskaltzaindiaren gunean bertan horrela datoz:<br /><a href="http://www.euskaltzaindia.net/erakundea/index.asp?gaia=osokoa&hizkuntza=eu">http://www.euskaltzaindia.net/erakundea/index.asp?gaia=osokoa&amp;hizkuntza=eu</a><br /><br />Orain euskaltzain urgazle izan dutenetako batek ondo asmatu zuen bere <br />kartak jokatzen. Múgica zuen abizena DNIan eta Euskaltzaindiaren agiria <br />lortu zuen Mujika jartzeko. Hori egin ondoren Euskaltzaindiak izendegia <br />berritu zuen eta Muxika jarri. Orain Múgica gehienek nahiago dute <br />erdaraz idatzitako abizena izatea Muxika-ra aldatzea baino, baina <br />urgazle berriari Mujika hori kenduko dionik ez dago...<br /><br />Berrian ere gauza kuriosoak gertatzen dira. Maya abizeneko dantzariari <br />buruz ari direnean Jon Maia idazten dute, baina dantzariak artikulua <br />idatzi eta sinatzen duenean Jon Maya jartzen du. Eta tokatu da berak <br />artikulua idatzi eta bere burua aipatzea...<br /><br />oier<br /><br /><br /><br />Xehetasun bat besterik ez: Charritton ez da euskal abizena, gaskoia <br />baizik. Berak, batzuetan Charritton eta besteetan Xarriton idatzi izan <br />du, eta berdintsu zaio bata nahiz bestea, baina deituraren jatorria ez <br />da euskalduna (Bakeroren antzera edo)<br /><br />X.<br />Xabier Mendiguren.<br /><br /><br /><br />----Eskerrak! Beti pentsau izan dot Piarresen famelixak zeozer zikiña<br />egingo ebala Xarriton etxekua izateko. Esan fuerte, eta itzelezko iraiña<br />etoten dau! Eta Xarritona...enfin<br />leire municola<br /><br /><br /><br /> Hiru-lau kontutxo:<br /><br /> Honezkero inor ez da izan bere izen-deituren grafiaren jabe. Bakoitzaren<br />izen-deiturak abadiak eta funtzionarioek idazten zeben "bihar dan moduan",<br />eta modu hori bakarra zan. Pentsamoldea zan grafia bat bakarra baino ez<br />zala, zerutik jausita izango balitz legez, erabiltzen zebenen gehixenen<br />partez ez zeuan asmo politiko edo ideologikorik. Hori horrela idazten zan<br />eta ez zeuan gehixago pentsatu beharrik.<br /><br /> Errealitatea, jakina beste bat da, grafia ez dator zerutik, herrialde<br />batean erabiltzen zan grafia agintarien hizkuntzarako erabakitzen zana zan.<br />Frantzian frantsesaren grafiaz, "Espainian" espainieraren grafiaz, nahiz eta<br />idazten zan deitura ez izan ez frantsesa ez espainola.<br /><br /> Etxeberri-ren kasuan (Mendik/cute adibidearekin jo ta fuego ez<br />jarduteagatik) bat notaritzara, abadiangana edo aiuntamentura jo izango <br />baleu<br />Hegoaldean "Echeverria" jarriko zetsen, eta Iparraldian "Etcheverry", eta ez<br />kasu batean ez bestean ez zetsen galdetuko "nola idazten dozu zuk?", "Zuk" <br />horrek<br />horretan ez dabelako ezer pintatzen. Eta inork beste modu batez idatzita<br />izango baleu ez zan problemarik izango, "huts" hori segiduan konponduko<br />leuke.<br /><br /> "Muxika" deitura aipatu da. Seguru sasoi batean "Múxica" idazten zala.<br />Ez dakit justu noiz izan zan baina postura egingo neuke filologoek<br />badakitela ze urtetan izan zan. Halako batean Espainian erabaki zan "x" ia<br />guztiak "j" bihurtu behar zirala, praktikan "j" ahozkatzen ziralako.<br />Gazteleraz zentzuduna izan zeikean, baina euskal izenekin be egin zan, eta<br />itzelezko astakeriak sortu ziran, "x" hori "x" zalako, eta ez "j", baina<br />horrelaxe egin zan, eta horrelaxe sortu ziren "Elejabeitia", "Goikolejea",<br />"Elejalde", Elejabarrieta", "Elejaga", "Elejoste" (ikusizue telefono<br />listina) eta abar. Eta gero jendeak pentsatzen dau hori horrelaxe dala eta<br />horrelaxe izan behar dala.<br /><br /> México México da, uste dot, independizatu egin zirelako grafia aldaketa<br />hori gertatu baino lehenago.<br /><br /> Orain dala gutxira arte "Treviño" guztiak "Treviño" ziran. Liburu bat<br />ikusi neban, urte gutxi batzuk dirala, gutxi gora behera "Libro de <br />fogueraciones de Bizkaia en el siglo XVII" zan, gutxi gora behera, mendea be <br />ez nago seguru. Bertan "Treviño" nahikotxo agertzen ziran, barkatu, hobeto <br />esanda, "Trebiño" nahikotxo eta "treviño" batzuk. Zer gertatzen zan? <br />besterik gabe, grafia ez zeuan batuta.<br />"V"z batzearena geroko erabakia izan zan, jakina, apellidu horretako inori <br />ezer<br />galdetu barikan.<br /><br /> Elio Antonio Nebrija, ezagutuko dozuelakoan, sekulan ez zeban "Nebrija"<br />idatzi. "Lebrixa" idazten zeban. "L"a zelan bihurtu zan "N"a ez dot<br />gogoratzen, kontau zesten, baina ez dot gogoratzen, geroko "x" nola bihurtu<br />zan "j"a badakizue.<br /><br /> Horretara, batek bere gain asumitzen badau halako grafia bat... ba ondo,<br />libre da, baina ez daixala pentsau bere arbasoak libre izan zirenik<br />horretarako, ez ziralako izan.<br /><br /> Trebi<br /><br /><br /><br />Luistxok:<br />&gt; Horretara, batek bere gain asumitzen badau halako grafia bat... ba <br />&gt;ondo,<br />&gt;libre da, baina ez daixala pentsau bere arbasoak libre izan zirenik<br />&gt;horretarako, ez ziralako izan.<br /><br />Duda barik batzuk ez, baiña beste batzuk, garai baten, bai.<br /><br />Garik:<br />&gt;Zuk zure aitonaren estiloko trajea erabiltzen duzu igandetan jantzita?<br /><br />Kontua da aitxitxak berak bere bizitzan zihar be aldatu zebala domeketako <br />trajia. Grafia, barriz, ez zeban sekula aldatu nahi izan. Aittak bez. Eta <br />neuk ezta.<br /><br />Aitxak azkenaldixan erabiltzen zeban erropek eta oin dala 20 urtekuek ez <br />dake zerikusi larregirik. Eta aitxitxak be euki zitxun bere eboluziñuak <br />erropan.<br /><br />Grafia bere horretan mantendu zuten biek toki guztietan, kontzienteki, eta <br />neuk be bide horretatik jarraitzeko asmoa dakat, nahiz ta badakidan kritiken <br />aldetik bide zailena dala.<br /><br />Zuek egindako komentario danak oso onak iruditu jataz bene-benetan. Ohittuta <br />nao entzutera nola idatzi bihar doten "abizen euskalduna dalako eta horrela <br />izan bihar dalako"(beste argumentaziñorik ez dot entzun oinarte), ta zuek <br />beste estilo bat erabili dozue.<br />Egokiagoa.<br />Zuzenagoa.<br />Ondo.<br />Eskerrik asko erantzunengaitxik.<br /><br />Josu.<br /><br /><br />&gt;Luistxok:<br />&gt; &gt; Horretara, batek bere gain asumitzen badau halako grafia bat... ba<br />&gt; &gt;ondo,<br />&gt; &gt;libre da, baina ez daixala pentsau bere arbasoak libre izan zirenik<br />&gt; &gt;horretarako, ez ziralako izan.<br /><br />ez, hori ez dau Luistxok esan.<br /><br />Luistxoç <br /><br /><br />Barkatu, Luistxo. Imanol Trebiñok esan dau.<br />Josu.<br /><br /><br /><br />EHUn, soziologia ikasten jardun nuen garaian ikaskide bitxi bat <br />ezagutzeko aukera izan nuen. Zumaiarra zela uste dut. Ez zuen 'h' bat <br />bera ere idazten, joskera eta aditz guztiak bere herrian esaten ziren <br />bezala idazten zituen, eta ez zion euskara batuko inongo ereduriri <br />jarraitzen. Guretzat ordurarte Euskarazaintzakoak jubilatu erresumindu <br />kuadrilla bat baino ez ziren, baina 19 urteko ikaskide haren jarrera <br />harrigarria gertatzen zitzaigun. Berak kontatu zigun aitonak erakutsi <br />ziola idazten, eta modu hartan jarraitzeko asmoa zuela. Ez genuen <br />ulertzen nola pasa zituen UBI, selektibate eta karrerako lehen kurtsoko <br />ikasgai guztiak modu hartan idatzita. Ez zuen euskara estandarra <br />erabiltzen, baina euskara aberats eta egokia zerabilen, eta horregaitik <br />irakasleek, gu baino irekiagoak izanik, gainontzeko ikasleon euskara <br />kaskarraren aldean hizkuntza bizi eta joria zerabilen ikaslea zela <br />ikusirik, ez zioten trabarik jartzen kaskagor haren bide irmoari. Hori <br />bai, izena esaten zuen bakoitzean, barreari eutsi ezinik ibiltzen ginen <br />ikaskide krudelok: Xabin Arana zuen grazia.<br /><br />oier.<br /><br /><br />----Baiña EGA ez dau iñoiz etarako! Ahozkuan be batuera eskatzen dabe!<br />leire narbaitza harizmendy<br /><br /><br />Trevinuk:<br />&gt;ez daixala pentsau bere arbasoak libre izan zirenik<br />&gt;&gt;horretarako, ez ziralako izan.<br /><br />Mendiqutek:<br />&gt; Duda barik batzuk ez, baiña beste batzuk, garai baten, bai.<br /><br />------Leyrek:<br />Grafia legalki aldatzeko aukerak 15 bat urte izango dittu, askoz gehixago<br />be ez. Elena, zuk hobeto esango dozu<br /><br />Mendiqutek:<br />&gt; Grafia bere horretan mantendu zuten biek toki guztietan, kontzienteki, eta<br />&gt; neuk be bide horretatik jarraitzeko asmoa dakat, nahiz ta badakidan<br />&gt; kritiken<br />&gt; aldetik bide zailena dala.<br /><br />---Nik ez dot aitzen baiña zergaittik mantendu, homenajia egittiarren?<br />ala danori kontria egittiarren?<br />Shakespeare ala Xekspir? Beijin ala Pekin?<br />Leyre, aspaldi leire<br /><br /><br />------Leyrek:<br />Grafia legalki aldatzeko aukerak 15 bat urte izango dittu, askoz gehixago<br />be ez. Elena, zuk hobeto esango dozu<br /><br />Josuk:<br />Aitxitxa 99an hil zan. Igual berak ez zeban aldatzeko aukerarik izan, baiña <br />ofizialak ez ziran gauzetan be Mendicute jartzen zeban. Halan nahi zebalako. <br />Sabino Marino biharrian Sabin jartzen zeban bezalaxe.<br />Aitxa 2006an hil da ta sekula santan ez dau Mendikute idatzi. Ta neu be <br />holan hiltzeko intenziñua dakat, espero dot euskarak ez inposatzia ezer <br />Españak ein zeban moduan.<br /><br />Leyrek:<br />---Nik ez dot aitzen baiña zergaittik mantendu, homenajia egittiarren?<br />ala danori kontria egittiarren?<br /><br />Nik ez dot aitzen baiña zergaittik mantendu, homenajia egittiarren <br />(hizkuntzari)? Danok neri kontra ez egittiarren?<br />Josu.<br /><br /><br /><br />&gt; Nik ez dot aitzen baiña zergaittik mantendu, homenajia egittiarren<br />&gt; (hizkuntzari)? Danok neri kontra ez egittiarren?<br /><br />----EZ dot aittu esaldixa, ze nahi dozu esan?<br />lna<br /><br /><br />Ez dotela aldatzeko beharrik ikusten.<br />Josu.<br /><br /><br /><br />---Kontuan izan "Berrian" etaratzen bazaittue, "k"z idatziko detsuela<br />abizena. Hartu daben erabagixa da.<br />Azken galderia: Zer pentsatzen dozu Quintana abizena Kintana idaztiaz?<br />Edo kanpoko abizenak: Cloney---Kluni; Chirac---Xirak; Shakespeare---Xekspir?<br />lna<br />Leire.<br /><br /><br />Ba nik neriak Arregi Hernández idazten ditturaz.<br /><br />Asier Arregi Hernández<br /><br /><br /><br /> - Bakoitzak idaz daixala bere izena gura daben moduan: Kintana, Xekspir <br />edo Mhendiquüté.<br /> Gero paper ofizialetan ez dotzuela onartzen? Tira... hainbeste egi ofial <br />dagoen gezur borobila dena....<br /> Trebi. <br /><br /><br />Ez da nahi izatia bakarrik. Zuk modu baten dakazu eta bi gauza ein ahal <br />dozuz:<br />1.- mantendu<br />2.- aldatu justifikaziño batekin (hizkuntzak hobetsitakua, kasu).<br />Bestela neri oin buruan sartzen bajata "Jyózzù Mmènmddickuttèe Erródrigues" <br />jartzia, ze demontre? Aldatzekotan, hobetsitako modura aldatu bihar dala <br />uste dot. Baña mantentzia erabakitzia zilegi da baitta.<br />Josu.<br /><br /><br /><br /></pre>
<p>Parrastaran irakurri ditxut abizenan ingurukuak.</p>

<p>Josu, </p>

<p>Argi dao, bai, eztozula Mendikute idatziko.</p>

<p>Grafian kontuaz eskatutako argudixo senduak jaso arren iruditxu jata
zure barrueneko asmua azaltzeko aukeria eztozula galdu. Ontzat emon ta
segidan EZ. Zure hortan jarraitxuko dozula. Leirekin ados, ta nere
aldetik, daneri (edo askori, danetik eon da ta) kontra eitxeko
plazerra. Uste dot emon ditxuzun argumentuak zure famelixan zelan
idatzi izan daben ta euskerian (grafian?) inposaketian kontra eitxia
izan dirala.</p>

<p>Nere bigarrena Aierbe da ta famelixa osuak Ayerbe idatzi izan dau ta
idazten jarraitzen dabela pentsatzen dot (amak ez). Etxeko atian halako
plakatxo bat dakat ta ez dot aldatuko, omenaldi moroko bat bada. Baña
edozer jarriko baleu be laga ingo&nbsp;neuke. Holan idatzi zeben bizitza
puta osuan holan ikusi-idatzi-irakurri dabelako. Grafia zelan izan
inposaketa bat da. Mendicuteko "c" zelan idatzi ta gañontzeko
m-e-n-d-i-u-t-e bebai. Gaur euskerak bere grafia propixua badaka ta
horren kontra eitxia ez dot ulertzen. Nere aurrekuak Ayerbe, neu Aierbe
ta aurre-aurrekuak auskalo.&nbsp;Grafiaz gaiñ ahoskeria aladtzen dabenetan
(Muxika) ondiokan arraruaua eitxeaku, beti modu batian entzun-esan
dou-ta. Besterik ez.</p>

<p>Gauza batzuk oso bizkor doiaz. Laster erdal grafia erabiltzen jarraitzia arkaismo baten erortzia izatia espero dot.</p>

<p>Dani</p>
<pre><br />Danik:<br />&gt;Grafian kontuaz eskatutako argudixo senduak jaso arren iruditxu jata zure <br />&gt;barrueneko asmua &gt;azaltzeko aukeria eztozula galdu.<br /><br />Neretzako ez dira adina sendo.<br /><br />&gt;Kontra eitxeko plazerra.<br /><br />Ez da kontra eitxia. Nik ez diot iñori esaten zelan idatzi bere izena.<br /><br />&gt;Uste dot emon ditxuzun argumentuak zure famelixan zelan idatzi izan daben <br />&gt;ta euskerian (grafian?) &gt;inposaketian kontra eitxia izan dirala.<br /><br />Ez, Dani, kontua ez da kontra eitxia. Euskaraz idazteko errespetauko ditxut <br />arauak, baina izen-abizenak bardin idazten ditxut euskaraz, erderaz edo <br />moskitoz. Bestela Mendizorrotza idatziko neban, eta erderaz Monteagudo.<br /><br />&gt;Grafia zelan izan inposaketa bat da. Mendicuteko "c" zelan idatzi ta <br />&gt;gañontzeko m-e-n-d-i-u-t-e bebai.<br />Bai. Eta?<br /><br />&gt;Gaur euskerak bere grafia propixua badaka ta horren kontra eitxia ez dot <br />&gt;ulertzen.<br />Nere abizena Gartzia balitz, gazteleraz ez nuke García idatziko. Edozein <br />hizkuntzatan idatziko nuke Gartzia.<br /><br />&gt;Laster erdal grafia erabiltzen jarraitzia arkaismo baten erortzia izatia <br />&gt;espero dot.<br />Eta zer dira "Gineako Ortiz", "Gartzia", "Santxez", "Gontzalez", <br />"Abellanedatar Gomez" edo "Bega".<br /><br />Leireik:<br />&gt;---Kontuan izan "Berrian" etaratzen bazaittue, "k"z idatziko detsuela<br />&gt;abizena. Hartu daben erabagixa da.<br /><br />...eta Kitto!n, El Correo Españolen, eta beste toki askotan (Berrian bertan) <br />Mendikute jarri doste, ta? Miñik ez dosta emoten. Iñundik iñora, jartzia <br />dake nahi duten modura, nik Mendicute jarrikot. Baña entzun bihar izatia <br />"zuk K-kin idatzi bihar dozu ta punto" horrek molestatzen dau. Nik Mendicute <br />mantendu nahi badot neuria izan bihar da erabakixa Mendikute-ra itzultzeko, <br />eta ez bestiena.<br /><br />&gt;Azken galderia: Zer pentsatzen dozu Quintana abizena Kintana idaztiaz?<br />&gt;Edo kanpoko abizenak: Cloney---Kluni; Chirac---Xirak; <br />&gt;Shakespeare---Xekspir?<br /><br />Nere ustez Quintana dakanari Quintana jarri bihar jako. Mendicute dakanari, <br />Mendicute. Shakespeare dakanari, Shakespeare. Gartzia dakanari, Gartzia. Eta <br />bardin jata Berria, ABC edo New York Times-erako ari garan.<br /><br />Josu.<br /><br /><br /><br />Ostera Espainiako edozein erakunde ofizialetan zure izena ofizial daukazun <br />grafiarekin agertuko da<br />Ikus Grande-Marlaskaren azken autoaren hasierakoa:<br /><br />HECHOS<br /><br /> PRIMERO.- En el día de ayer 31 de mayo se ha recibió declaración en <br />calidad de imputados a ARNALDO OTEGUI MONDRAGON, RUFINO ECHEVARRIA ARBELAIZ, <br />CARMELO LANDA MENDIVE Y JON GORROCHATEGUI GORROCHATEGUI, y en el día de hoy <br />a JOSEBA JAKOB PERMACH MARTIN, PERNANDO BARRENA ARZA, JOSEBA ALVAREZ FORCADA <br />Y JUAN CRUZ ALDASORO JAUREGUI.<br /><br />Elena<br /><br /><br /><br />Guzti hauek ez dute aldatzeko asmorik?<br />Josu.<br /><br /><br /><br /></pre>
<p>Josu, </p>

<p>Etxata argi gerau ze erizpide jarraitzen dozun abizenak grafia arrotz baten idazten jarraitzeko.</p>

<p>Danik:</p>

<p>Laster erdal grafia erabiltzen jarraitzia arkaismo baten erortzia izatia espero dot.</p>

<p><br />Josu: Eta zer dira "Gineako Ortiz", "Gartzia", "Santxez", "Gontzalez","Abellanedatar Gomez" edo "Bega".</p>

<p>Hau eztot ulertu, benetan.</p>

Dani <pre><br /><br /><br />Mendi&gt; Mendi, euskaraz.<br />Cute&gt; Acutum, latinez.<br />Mendicute grafia arrotza?<br /><br />&gt;<br />&gt;Laster erdal grafia erabiltzen jarraitzia arkaismo baten erortzia izatia <br />&gt;espero dot.<br /><br />Kontua da abizenak hizkuntzari berari amen egin behar dion ala bere <br />jatorriari. Ni ez naiz aldatzearen aldekoa. Izena inposatuta etorri jata: <br />Josu. Eta beste izen batzuk politxauak iruditxuko jataz igual, baña ez jata <br />okurritzen aldatzia ta bixartik aurrera Leonardo deitzia.<br />Nik Rodriguez dakat bigarrena, eta ez Rodríguez. Eta Rodríguez behar luke <br />baña sekula santan ez dot holan jarri iñun bez ez dakadalako holan.<br />Etxeberria Echeverría idaztia eta Mendicute Mendikute ez idaztia ez dira <br />bardiñak: Etxeberria, Etxe+berria (biek jatorri euskalduna). Mendicute, <br />Mendi+cute(acutum), (batek jatorri euskalduna).<br />Echeverría idaztia, hortaz, bada arkaismoa Mendicuteren aldean.<br />Hala be, modu berean, erdaldun batendako arkaismoa da Gartzia idaztea.<br /><br />Josu.<br /><br /><br /><br /></pre>
<blockquote>
Mendi&gt; Mendi, euskaraz.<br />Cute&gt; Acutum, latinez.<br />Mendicute grafia arrotza?</blockquote>

<br />
zure argudio horrekin euskara hyerogliphicoa idatzi nahi dutenekin bat zatoz beraz...<br /><br />
euskal ortografia estandarrari arrotza zaio grafia hori, orain,
bakoitzak bere des-estandarra aukeratzeko eskubidea dauka, eta matraka
eman, eta pedante samarra izateko ere bai.<br /><br />
cellam &gt; gela <br />
causa &gt; gauza<br />
res publica &gt; errepublika<br />
latina &gt; euskara<br /><br />

Luistxo<pre><br /><br />Iñork ez dau esan Gartzia zer iruditzen jakon.<br />Josu.<br /><br /><br /> Josu, hik bajakik "Zaldibar" edo "Treb/viño" izenak nondik datozan?<br /> Ez hadi kikildu eta ez esan "ez dakit", ideiaren bat izango dok eta.<br />Gainera, ez haiz kikiltzen direnetakuak eta horretarako arrazoirik be ez<br />jakak.<br /> Imanoltxu.<br /><br /> Horrez gain, hik diñok:<br /><br /> "Bestela neri oin buruan sartzen bajata "Jyózzù Mmènmddickuttèe <br />Erródrigues"<br />jartzia, ze demontre? Aldatzekotan, hobetsitako modura aldatu bihar dala<br />uste dot."<br /> Ez jakiat ondo adittu doten. Baina ondorengoak botatzen ditut ondo <br />adittu dotelakoan.<br /> "Jyózzù Mmènmddickuttèe Erródrigues" ez duala onartzen jirudik, eta nik <br />atzera be jiñuat, eta zergatik ez? niretako zihatz onargarrixa dok. Bakoitza <br />bere izen-deituren jabe dok. Nor bestela?<br />Imanol Trebiño.<br /><br /><br />&gt; Josu, hik bajakik "Zaldibar" edo "Treb/viño" izenak nondik datozan?<br />Ez, ez dakit.<br /><br />&gt; Ez hadi kikildu eta ez esan "ez dakit", ideiaren bat izango dok eta.<br />Jeje... "Trebiño"k 3rekin zerikusirik izango dabela imaginatzen dot. Ta <br />Zaldibar... Zald(i/un?)+ibar.<br /><br />&gt;Gainera, ez haiz kikiltzen direnetakuak eta horretarako arrazoirik be ez <br />&gt;jakak.<br />Bueno...<br /><br />&gt; Horrez gain, hik diñok:<br />&gt; "Bestela neri oin buruan sartzen bajata "Jyózzù Mmènmddickuttèe <br />&gt;Erródrigues" jartzia, ze &gt;demontre? Aldatzekotan, hobetsitako modura aldatu <br />&gt;bihar dala uste dot."<br />&gt;<br />&gt; Ez jakiat ondo adittu doten. Baina ondorengoak botatzen ditut ondo <br />&gt;adittu dotelakoan.<br />&gt; "Jyózzù Mmènmddickuttèe Erródrigues" ez duala onartzen jirudik, eta <br />&gt;nik<br />&gt;atzera be jiñuat, eta zergatik ez? niretako zihatz onargarrixa dok. <br />&gt;Bakoitza<br />&gt;bere izen-deituren jabe dok. Nor bestela?<br /><br />Eztabaidagarrixa litzake noraino dan bakoitzan erabagixa. Izen-deitura <br />batzuk jartzen dotsuez jaiotzian ta gero aldatzia ez dakit zer iruditzen <br />jatan. Nik ez ez neban/ez dot egingo.<br /><br />Hala be, bakoitza bere izen-deituren jabe badok... zergaittik onartu bihar <br />dot hizkuntzak hobetsitako modua? Portzierto, uste dot ez dala Mendikute, <br />Mendekute baizik, ta hori fijo ez dotela jarriko!<br />Josu.<br /><br /><br /><br /></pre>
<p>Izenak zelan idazti atzerutz-atzerutz&nbsp;beiratziak&nbsp;sorpresak&nbsp;ekarri
leikez. Mitxelenak bai, bigarrena latiñetik datorrela diño, baña ez da
uste bakarra. Mendecute be agertzen da. Mendicute baño zarraua ei dala
diñue. Tira, agian hitzan eboluziñua da ta listo, hizkuntzak aldatzen
dabenan señale arrunta.</p>

<p>Uste dot Luistxo izan dala esan dabena erizpide horrekin&nbsp;pedante
geratzeko arriskua dauala. Neretako bai. Hortaz gaiñ, mendi&nbsp; ez da be
euskal hitza. Bereberra da ta mendhi idatzi izan dabe azken&nbsp;lau
mendietan. Dana dala iual aztertu ein biako genduke ez ete zeben
garairen batian beste hizkuntzaren batetik jaso.</p>

<p>Josu, Gartzia ia ze erizten jakun danori galdetu dozu. Jatorri
euskaldunekua dala diñue batzuk, baña auskalo zeñek asmatu zeban. Ta
ze? Munduan zabalduenen dauan abizenetakua da ta mende mordua badira
herri askotan ondo errotuta dauala. Baitxa gurian be (hegoaldiaz
narabill). García ta Gartzia batezbe (Gartzea...). Hizkuntza bakotxak
beran fonetikara ta grafiara ta alderantziz egokitu dau. </p>

Dani<pre><br /><br /></pre>
DaniK:

&nbsp;
&lt;Bereberra da ta mendhi
idatzi izan dabe azken&nbsp;lau mendietan.

&nbsp;
-
Idatzi? Nun? Nik beti uste izan juat latinetik zetorrela. "Monti"ren&nbsp;
familixa berekua.

&nbsp;
Amatiño<pre><br /><br />Mendicutek:<br /><br />&lt;Koldo Mitxelenaren esanetan, latinetik eratorria dugu abizenaren zati hori.<br /><br />&lt;Latinez "mons acutum"-ek "mendi zorrotza" esan nahi omen du.<br /><br />-- Bakoitzak jakingo dik bere deitura zelan arraio idatzi. Hor ez zegok nere<br />aldetik batere eztabadairik. Are gehiago kontuan izanik, Manuel Lekuona<br />zaharrak esan ohi zuenez, euskara batuaren katramilen inguruan, "aldatzeko<br />behar direla arrazoiak, ez lehenean jarraitzeko".<br /><br />Hala ere, Koldo Mitxelena aipagai denez, gogoratzen diat berak behin<br />esandakoa, herrien izen ofiziala aldatzea modan edo jarri zenean: "Esanak<br />esan, neretzat bederen, Vergara beti izango da Vergara" (kasu honetan ere,<br />Mendicuterenean bezala, jatorria latina omen, Virgala edo honelako zerbait<br />alegia).<br /><br />Hala ere, Bergarako gida-liburuan telefono-zenbakiren bat aurkitu behar<br />izaten dudan bakoitzean gure Koldo maisua zenaz gogoratu izaten nauk eta<br />pentsatu: "Koldo, argia eta jakituna zinen gero, baina bizirik bazina, ez<br />zenuke sekula Vergara listinean aurkituko..."<br /><br />Amatiño<br /><br /><br /><br />Jangoikuan legia: bakotxak beria. Enaiz ni sartuko norbere izena zela idazteko istrukziño edo aginduak<br />emoten, baiña bai esango dot gure kontsultan egitten doguna. Pazientiak etortzen diranian fitxa bat<br />egitten detzagu: ¿Ze izen dakazu? Miren Bikandi. Hasten gara idazten eta... "Ez, halan ez: Vicandi<br />idazten dot nik". <br />Gure erantzuna: "zuk gura dozun moduan idazten dozun lez, nik bebai". Abizenak jatorrizko grafiaz<br />idazten saiatzen gara, eta irizpide unifikatuakin. Goikoetxea eta ez Goicoechea, Carrasco eta ez<br />Karrasko. Bestela ha zelako kaosa datubasian!<br />O.<br /><br /><br /><br /><u><strong>ESKERRIK ASKO DANORI!<br />JOSU.<br /></strong></u><br /></pre>

2006-06-12 21:01 #3

<p>Ba ni Faces abizenarekin jaio nintzen, eta orain Falzes naiz. Orain dela 4 mende, gutxi gorabehera, norbait erratu egin zen nire abizena idazterakoan, lehenago uste dut z galdu zuela eta geroago l (ez nago ziur ordena horrela den). Hala eta guztiz ere, nire aitonak iraganean gure abizenaren nondik-norakoak ikertzen jardun zuen eta oinarrizko abizena izateko aldatu dugu abizena. Faces-ek ez baitu esanahirik (eta ez egin ingeleses "aurpegiak" esan nahi duenaren txistea) eta Falzes/Falces/Faltzes (berdin zait zein) Nafarroako herriaren eta bertan bizi zen familiaren izena, antza denez, familia horrek Italiara eta Valentziara ere emigratu zuen, gainontzekoak Nafarroan geratuz. Egun, Italiako ipar-iparraldean Austriaren mugan ia Falzes edo Pfalzes izeneko herria. Zernolako gauzak deskubritu daitezke internetari esker...! </p>

<p>&nbsp;</p>

<p>PD: Banekien nonbaitetik zetorkidala Italiarekiko eta Bere hizkuntzarekiko dudan obsesio/maitasuna...</p>

Josu

Josu 2006-06-12 21:05 #4

Interesgarria, Ugutz. Sinatzea ahaztu zaizu.<br />Ba nere lotura Italiarekin 35. abizenan dakat.<br />

Ugutz

Ugutz 2006-06-15 01:20 #5

<p>Ondo egin dut ez sinatzen, orain irakurri dut idatzi dudana eta aditzak eta guzti falta zaizkit... emozionatzen naizenean horrelako gauzak ere ggertatzen zaizkit!</p>

<p>Zein da 35. abizen italiar hori ba?</p>

<p>&nbsp;</p>

<p>PD: oraingoan bai sinatu dut</p>

Josu

Josu 2006-06-15 01:40 #6

Ba ondo egingo zenuke ez sinatzen, zure filosofiari jaramon egiten badiogu: "ggertatzen".<br />Jeje :p<br /><br />Nere 35. abizena... <a href="http://www.blogak.com/josu/ongi-etorri-leokanne"><u><strong>LEOKANNE!</strong></u></a><br />

markel

markel 2007-03-14 16:28 #7

Nik, orain dela aste pare bat aldatu nuen abizena, bigarrena hain zuzen. Zergatik? Inchausti zekarrelako, baina beti idatzi izan dut Intxausti, dotoreagoa iruditzen zait, jatorragoa... euskaldunagoa ez, biak baitira deitura bera, euskal ortografiaren arauak betetzen dituena Intxausti delarik. NAN-ean horrela jartzea egokia zela iruditu zitzaidan.<br /><br />Ondo Ibili.<br />

2008-05-18 21:47 #8

<P>arizmendi</P>
<P>&nbsp;</P>


Utzi iruzkina: